Diş Eti İltihabı Nedir? Ne İyi Gelir?

Ağızda kanama, kızarıklık ya da hafif şişlik mi fark ettin? Dişlerini fırçalarken kanama oluyorsa veya diş etlerin hassaslaştıysa bu, diş eti iltihabının (gingivitis) erken habercisi olabilir. Genellikle ağrısız başlayan bu durum, zamanında önlem alınmazsa daha ciddi diş eti hastalıklarına dönüşebilir. Peki, diş eti iltihabı tam olarak nedir? Neden olur? Ve nasıl kontrol altına alınabilir?

İlk olarak bu yaygın problemin tanımıyla başlayalım.

Diş Eti İltihabı Nedir?

Diş eti iltihabı, tıptaki adıyla gingivitis, diş etlerinde oluşan yüzeysel bir enfeksiyondur. Genellikle bakteri plağı birikimi sonucu gelişir. Erken evrede fark edilirse geri dönüşümlü bir durumdur ve diş kaybına yol açmaz. Ancak tedavi edilmezse, zamanla diş eti çekilmesine ve periodontitis gibi daha ciddi hastalıklara dönüşebilir.

Diş eti iltihabı ne zaman başlar?

Gingivitis, diş yüzeyinde oluşan bakteri plağının (şeffaf ve yapışkan tabaka) düzenli temizlenmemesi ile başlar. Bu plak, günler içinde diş eti çizgisine yayılır ve burada iltihaplı bir reaksiyon oluşturur.

En yaygın belirtileri nelerdir?

Diş fırçalarken ya da sert gıdalar yerken kanama

Diş etlerinde kızarıklık ve şişlik

Diş etlerinin çekiliyor gibi görünmesi

Ağız kokusu (halitozis)

Diş etinde sızlama veya hassasiyet

Diş eti iltihabı nasıl ilerler?

İlk aşamada sadece yüzeysel kızarıklık ve kanama görülür. Ancak plak temizlenmezse sertleşerek tartar (diş taşı) oluşur. Bu da iltihabın kemiğe yayılmasına ve kalıcı hasara neden olabilir.

Diş eti iltihabı, düzenli ağız bakımıyla önlenebilir ve erken evrede tamamen tedavi edilebilir.

Diş Eti İltihabı Neden Olur?

Diş eti iltihabının temel nedeni, dişlerin üzerinde biriken bakteri plağıdır. Plak, gıda artıkları ve tükürükteki proteinlerin birleşmesiyle oluşur. Düzenli fırçalanmayan dişlerde plak birikir, bu da iltihaplanmayı tetikler.

Diş eti iltihabını başlatan ana faktörler:

Yetersiz ağız hijyeni
Dişlerin düzenli fırçalanmaması, diş ipi kullanılmaması ve ağız gargarası ihmal edilmesi plak birikimini artırır.

Diş taşı oluşumu
Plak zamanla sertleşerek diş taşı haline gelir. Diş taşı diş etine baskı yapar ve iltihabı şiddetlendirir.

Sigara kullanımı
Nikotin, diş eti dokularını zayıflatır. Aynı zamanda kanlanmayı azaltarak iltihap belirtilerini gizleyebilir.

Hormonal değişiklikler
Hamilelik, ergenlik ve adet dönemleri gibi hormon dalgalanmaları diş etini daha hassas hale getirir.

Beslenme eksiklikleri
Özellikle C vitamini eksikliği, diş eti dokularının onarımını zorlaştırır.

Stres ve bağışıklık zayıflığı
Bağışıklık sistemi zayıfladığında vücut iltihapla daha zor başa çıkar.

Diş teli, protez veya hatalı dolgu
Temizliği zorlaştıran ağız içi yapılar, plak birikimini kolaylaştırabilir.

Diş eti iltihabını tetikleyen diğer durumlar:

Diş eti iltihabı, çoğu zaman kötü ağız hijyeninin sonucudur. Ancak bazı sistemik hastalıklar ve yaşam tarzı faktörleri de süreci hızlandırabilir.

Diş Eti İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Diş eti iltihabının (gingivitis) en belirgin belirtisi diş eti kanamasıdır. Ancak hastalık ilerledikçe birçok farklı semptom ortaya çıkabilir. Erken fark edilip önlem alınmazsa, daha ciddi diş eti hastalıklarına yol açabilir.

En yaygın diş eti iltihabı belirtileri:

Diş eti kanaması
Fırçalama, diş ipi kullanımı veya sert gıdalarla çiğneme sırasında oluşur.

Kızarıklık ve şişlik
Sağlıklı diş eti soluk pembe renkteyken, iltihaplı diş eti parlak kırmızı ve şiş görünebilir.

Hassasiyet veya sızlama
Özellikle sıcak-soğuk gıdalarda rahatsızlık hissi olabilir.

Ağız kokusu (halitozis)
Plak ve bakterilerin birikmesi sonucu ortaya çıkar.

Diş eti çekilmesi
Diş etleri zamanla geri çekilir, diş kökleri açığa çıkabilir.

Dişlerde sallanma hissi
İleri vakalarda dişi destekleyen dokular zayıflar, bu da sallanma hissi yaratır.

Tat değişikliği veya metalik tat hissi
Ağız içinde sürekli kötü veya farklı bir tat oluşabilir.

Belirtileri fark ettiğinde ne yapılmalı?

Belirtiler genellikle hafif başlar. Ancak:

Kanama düzenli hale geldiyse,

Diş etlerinde belirgin bir şişlik veya renk değişimi varsa,

Sürekli kötü ağız kokusu hissediyorsan,

diş hekimine başvurman gerekir. Bu belirtiler, iltihabın başlangıç seviyesini aştığını gösterebilir.

Diş Eti İltihabı Nasıl Teşhis Edilir?

Diş eti iltihabının (gingivitis) teşhisi, genellikle klinik muayene ile kolayca konulur. Diş hekimi, diş eti dokusunu değerlendirerek iltihabın varlığını ve şiddetini belirler. Gerekirse radyolojik görüntüleme de destekleyici olarak kullanılır.

Teşhis sürecinde izlenen temel adımlar:

Ağız içi muayene
Hekim; diş etlerinin rengini, kıvamını, şişliğini ve kanama eğilimini kontrol eder.

Periodontal prob ile cep ölçümü
Diş eti ile diş arasındaki boşluğa (periodontal cep) özel bir ölçüm aleti sokularak derinlik değerlendirilir.

Normal cep derinliği: 1–3 mm

4 mm ve üzeri: İltihap belirtisidir

Plak ve tartar kontrolü
Diş yüzeyinde biriken bakteri plağı ve diş taşı miktarı incelenir.

Kanama indeksi değerlendirmesi
Diş etine hafif temas sonrası oluşan kanama, iltihabın varlığını gösterir.

Gerekirse röntgen çekimi (panoramik veya periapikal)
Alt dokulardaki kemik kaybı şüphesi varsa, diş eti hastalığının ileri evreye geçip geçmediği kontrol edilir.

Diş hekimi teşhiste neye dikkat eder?

Erken evre diş eti iltihabı genellikle ağrısızdır ve sadece profesyonel muayeneyle tespit edilir.

Diş Eti İltihabı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diş eti iltihabının tedavisi, plak ve diş taşlarının temizlenmesiyle başlar. Amaç, iltihaba yol açan bakteri kaynaklarını ortadan kaldırmak ve diş etinin sağlıklı yapısını yeniden kazandırmaktır. Erken evrede tedavi kolay ve başarılıdır.

Klinik tedavi sürecinde neler yapılır?

Profesyonel diş taşı temizliği (detartraj)
Diş hekimi, ultrasonik aletlerle diş taşı ve plak birikimlerini temizler.

Kök yüzeyi düzleştirme (küretaj)
İleri olgularda, diş eti cebindeki bakterilerin ve toksinlerin temizlenmesi gerekir. Bu işlem lokal anestezi altında yapılır.

Antiseptik uygulamalar
Klorheksidin içeren ağız gargaralarıyla iltihaplı alanın dezenfekte edilmesi sağlanır.

Gerekirse antibiyotik tedavisi
Şiddetli ve yaygın enfeksiyon durumlarında sistemik antibiyotik reçete edilebilir.

Takip ve kontrol seansları
İltihap kontrol altına alındıktan sonra düzenli kontrollerle durum izlenir.

Evde bakım nasıl olmalı?

Tedavi kadar evde bakım da iltihabın tekrarlamaması için kritiktir:

Dişleri günde en az 2 kez, doğru teknikle fırçalamak

Diş ipi veya arayüz fırçası kullanmak

Antibakteriyel ağız gargaraları ile günlük temizlik yapmak

Asitli ve şekerli gıdalardan uzak durmak

Sigara kullanıyorsan bırakmak

6 ayda bir diş hekimi kontrolüne gitmek

Hangi durumlarda cerrahi tedavi gerekir?

Derin diş eti cepleri varsa

Diş eti çekilmesi ciddi boyuttaysa

Kemik kaybı tespit edildiyse

Konvansiyonel tedavilere yanıt alınamıyorsa

Bu durumlarda flap operasyonu, rejeneratif cerrahi veya greft uygulamaları gibi ileri periodontal tedavilere başvurulabilir.

Doğru ağız bakımıyla, diş eti iltihabı tamamen kontrol altına alınabilir ve diş kaybı riski ortadan kalkar.

Diş Eti İltihabına Ne İyi Gelir?

Diş eti iltihabına iyi gelen en etkili yöntem, düzenli ve doğru ağız bakım alışkanlıklarıdır. Bunun yanı sıra, antiseptik ürünler, doğal destekler ve bazı besin takviyeleri, iltihabı azaltmada yardımcı olabilir.

Diş eti iltihabına iyi gelen etkili çözümler:

1. Düzenli diş fırçalama

Günde en az 2 kez, diş etine zarar vermeyecek yumuşak fırçayla fırçalanmalı.

Dairesel hareketlerle, diş eti çizgisine özel dikkat gösterilmeli.

2. Diş ipi veya arayüz fırçası kullanımı

Plak birikimi en çok diş aralarında olur.

Diş ipi, diş eti iltihabını %30’a kadar azaltabilir.

3. Antiseptik gargaralar

Klorheksidin, çinko ya da oktenidin içeren ağız gargaraları etkili mikrobiyal kontrol sağlar.

Günde 1–2 kez kullanımı önerilir, ancak uzun süreli kullanım hekim kontrolünde olmalıdır.

4. Tuzlu su ile gargara

Doğal bir dezenfektandır.

1 çay kaşığı tuz, 1 bardak ılık suda eritilerek günde 1–2 kez gargara yapılabilir.

5. Doğal destekler

Adaçayı: Antibakteriyel etkisi vardır, çayı hazırlanıp soğutularak gargara yapılabilir.

Karbonatlı gargara: Ağız pH dengesini düzenler, plak oluşumunu azaltır.

Zerdeçal (kurkumin): Anti-inflamatuar etkisiyle iltihap tepkisini azaltabilir.

6. Beslenme desteği

C vitamini: Diş eti dokularının onarımı için önemlidir.

Koenzim Q10 ve omega-3 yağ asitleri: Antioksidan etki gösterir, iltihap sürecini sınırlar.

Diş eti iltihabını kötüleştiren faktörlerden kaçınılmalı:

Unutma, “ne iyi gelir?” sorusunun en kalıcı cevabı: doğru fırçalama + diş ipi + düzenli diş hekimi kontrolüdür.